باراک اوباما رئیس جمهور امریکا که در سفر طولانی خود به آسیا تلاش خواهد کرد از نفوذ و سهم بازار امریکا در این منطقه که به علت پویایی و گسترش فزاینده فعالیتهای اقتصادی و تجاری چین به خطر افتاده است، دفاع کند. اما اوباما در حالی از هند به اندونزی میرود که در این کشور نیز مانند میزبان قبلیاش با اعتراضهای مردمی مواجه شده است.
به گزارش رجانیوز، اعتراضهای گسترده به اوباما در جریان تور شرق آسیا در حالی است که سه هفته قبل، در جریان سفر رئیسجمهور کشورمان به لبنان، مردم این کشور در بیروت و بنت جبیل استقبال بینظیری از او کردند.
برخی رسانههای ضدایرانی پس از خارج شدن از شوک این استقبال، تلاش برای مخدوش کردن آن را با این اظهارنظر که استقبال ناشی از کمکهای ایران به حزبالله بوده کلید زدند و چشم خود را بر مسیحیان و اهل سنت که در استقبال باشکوه از احمدینژاد مشارکت کرده بودند، بستند.
اعتراض به حضور اوباما در هند در شرایطی است که امریکا نیز در طی 10 سال اخیر کارهای زیادی برای جلب نظر هندیها با تخصیص اعتباراتی با عنوان "فقرزدایی" و "بهداشت" تا مشارکت در ساخت 17 رآکتور هستهای کرده است، با این حال، مردم هند نسبت به این کمکها بدبین هستند و این اعتبارات را بهمنظور رقابت با چین در دست گرفتن بازار گسترده هند میدانند.
برای بخشی از طیف نخبه و حتی مردم عادی هند این نگرانی بهطور جدی وجود دارد که امریکا سیاستهایش را بعضاًمغایر با منافع ملی هند است، به این کشور تحمیل میکند. بهعنوان نمونه، امریکا از هند میخواهد که روابط انرژی خود با ایران را قطع کند، این در حالی است که هند به انرژی ایران نیاز دارد و ایالات متحده نیز نمیتواند جایگزینی برای جبران این نیاز با حذف ایران، تأمین کند.
استفن کالینسون، گزارش خبرگزاری فرانسه از واشنگتن مینویسد: باراک اوباما که متولد هاوایی است در این سفر 9 روزه از برخی از بزرگترین اقتصادهای جهان در این منطقه دیدن خواهد کرد اما چین در برنامه سفر اوباما جایی ندارد. وی پیش از این در اواخر سال 2009 در اولین سفر دوره ای خود به آسیا از این کشور دیدن کرد. با این وجود انتظار می رود روابط متشنج میان پکن و واشنگتن در بخشها و زمینه های مختلف تجاری، مالی، اقتصادی و سرزمینی سرتاسر سفر نه روزه باراک اوباما را که روز شنبه از هند آغاز و روز چهاردهم نوامبر در ژاپن به پایان خواهد رسید تحت الشعاع قرار خواهد داد.
شرکتهای امریکایی امیدوار هستند بتوانند بین 10 تا 12 میلیارد دلار از طریق امضای قراردادهای نظامی کشورشان با هند به جیب بزنند. قرارداد فروش 10 فروند بوئینگ ترابری نظامی به ارزش پنج میلیارد و 800 میلیون دلار میان امریکا و هند بسته میشود. هند در سالهای اخیر به علت نگرانیهای فزاینده مقامات این کشور به علت افزایش قدرت نظامی چین و همچنین گسترش دامنه نفوذ این کشور که رقیب سنتی دهلی نو به شمار می رود، تلاشهای خود را در بخش تسلیحاتی و نظامی گسترش داده است.
مانموهان سینگ نخست وزیر هند در اوایل سپتامبر اعلام کرد چین تلاش می کند تا خود را به منطقه جنوب آسیا تحمیل کند و ما باید از این واقعیت غافل نمانیم. هند و چین در سال 1962 جنگ خونینی کردند. هر چند دیگر میان دو کشور جنگ نیست اما اختلافات مرزی میان دو کشور همچنان روابط دهلی نو و پکن را متشنج نگه داشته است و چند دور گفتگو میان مقامات و همچنین بهبود روابط اقتصادی دو کشور که از قدرتهای اقتصادی آسیا به شمار می روند، در کاهش تنشهای سیاسی دو کشور تاثیر چندانی نداشته است.
اوباما در پایان بازدید از هند به اندونزی میرود که چهار سال از کودکی خود را در آنجا سپری کرده است. وی در خاتمه سفر به اندونزی عازم کره جنوبی خواهد شد تا در نشست گروه بیست شرکت کند. اوباما در ادامه برای شرکت در نشست سران اپک در شهر یوکوهاما به ژاپن خواهد رفت.
سفر باراک اوباما به این منطقه و برنامه های وی در این سفر به روشنی دیدگاه سران کاخ سفید را درباره این منطقه نشان خواهد داد و ثابت خواهد کرد که واشنگتن این منطقه از آسیا را برای رشد پیشرفت و امنیت خود بسیار حائز اهمیت می داند. بن رودز مشارو باراک اوباما در امور مربوط به امنیت ملی امریکا هفته پیش اعلام کرد اگر گرایشها و تحولات بزرگ را در قرن بیست و یکم مد نظر قرار دهیم توسعه و رشد آسیا یکی از مهمترین این تحولات است. بن رودز افزود این منطقه برای توسعه و آبادانی امریکا و همچنین تقویت امنیت کشور ما از اهمیت زیادی برخوردار است.
با این حال، رئیس جمهور امریکا قصد ندارد به طور کامل در این سفر از چین چشم پوشی کند چرا که دیدار با هو جینتائو رئیس جمهور چین در سئول در برنامه سفر باراک اوباما گنجانده شده است. دیدار احتمالی آینده اوباما و هو جینتائو در واقع هفتمین دور از مذاکرات رهبران امریکا و چین از ابتدای سال 2009 به شمار می رود و انتظار می رود که رهبران دو کشور در دیدار آینده خود در مورد اختلافات دوجانبه موجود گفتگو و تبادل نظر کنند.
اختلافات دو کشور بر سر ارزش یوان یکی از مهمترین این مسائل است. مقامات اقتصادی امریکا بر این عقیده اند که چین ارزش واحد پول خود یوان را کمتر از میزان واقعی تعیین می کند. امریکاییها می گویند دولت چین ارزش یوان را بین 25 تا 40 درصد کمتر از میزان واقعیاش تعیین می کند تا به این ترتیب میزان صادرات خود را افزایش دهد.
به اعتقاد مسئولان امریکایی این مسئله شرایط بدی ایجاد کرده و به عدم توازن در بازار بین المللی دامن زده است. دولت امریکا بارها در ماههای اخیر ضمن انتقاد از چین در این زمینه تاکید کرده است واشنگتن خواستار آن است که چین به عنوان یکی از قدرتهای اقتصادی جهان به مسئولیتهای خود عمل کند اما مقامات چین از جمله ون جیابائو نخست وزیر چین ضمن بی اساس دانستن این اتهامات و انتقادات تاکید کرده اند که افزایش ارزش یوان مشکل تجاری امریکا را حل نمی کند، بلکه راه حل مشکل این است که میان نرخ برابری ارزهای مهم در بازار بین المللی یک ثبات نسبی ایجاد شود. علاوه بر اختلاف بر سر ارزش یوان، دسترسی به مواد اولیه مناقشات سرزمینی پکن با برخی از کشورهای منطقه که متحد امریکا به شمار می روند از دیگر مسائلی است که باراک اوباما و هو جینتائو در دیدار احتمالی خود در سئول بررسی خواهند کرد.
مایکل گرین کارشناس سیاسی در امور آسیا که با دولت جرج بوش رئیس جمهور سابق امریکا همکاری می کرد، بر این عقیده است که واشنگتن حق دارد که بخواهد از نگرانیهای همسایگان چین بهره برداری کند. این کارشناس امریکایی خاطر نشان کرد با این وجود مقامات واشنگتن از اتخاذ مواضع تند بر ضد چین یا ضربه زدن به این کشور خودداری خواهند کرد و به گونه ای عمل خواهند کرد که مبادا روابطشان با چین وارد یک مارپیچ خطرناک شود.
الیزابت اکانمی کارشناس امریکایی عضو شورای روابط خارجی این کشور مستقر در واشنگتن نیز می گوید این تنها رویکرد عاقلانه ای است که امریکا می تواند در قبال چین اتخاذ کند زیرا در چنین رویکردی می توانیم ببینیم چه جاهایی می توانیم پیش برویم و کجا باید توقف کنیم.